Experimenteren met aanvoertemperatuur
Samenvatting
Voorafgaand aan de aanschaf van een warmtepomp hebben we in de winter van 2020-2021 het effect van een lagere aanvoertemperatuur van onze cv-ketel getest. Het experiment toonde aan dat op mildere dagen een aanvoertemperatuur van 40-45 graden Celsius voldoende was voor het gewenste comfort. Deze positieve uitkomst gaf ons het vertrouwen dat we de verouderde HR-ketel konden vervangen door een warmtepomp. De noodzaak hiertoe werd versterkt door het gebrek aan reserveonderdelen voor de oude ketel en het inefficiënte warmwaterreservoir.
Inleiding
In ons stappenplan dat we in 2020 hadden gemaakt, stond dat we zouden willen overstappen op een warmtepomp voor de verwarming van het huis. Om te ondervinden of dit een haalbare kaart was, hebben we eerst in de winter van 2020-2021 een experiment gedaan met de aanvoertemperatuur.
Wat is Aanvoertemperatuur?
De aanvoertemperatuur is de temperatuur van het water dat door het centrale verwarmingssysteem wordt gepompt, vanuit de warmtebron (zoals een cv-ketel of warmtepomp) naar het afgiftesysteem (radiatoren, vloerverwarming). Het bepaalt hoe warm deze elementen worden en daarmee hoe snel en effectief een ruimte kan worden verwarmd. De aanvoertemperatuur is een instelling op de warmtebron. Een hogere aanvoertemperatuur betekent dat er warmer water door het systeem stroomt.
Waarom dit experiment?
Het is slim om voorafgaand aan de aanschaf van een warmtepomp te testen of je de aanvoertemperatuur in huis kunt verlagen, omdat een warmtepomp over het algemeen werkt met lagere temperaturen dan wat men van oudsher met een gasgestookte CV-ketel gewend is. Als je huis comfortabel warm blijft met een lagere aanvoertemperatuur van je huidige cv-ketel, is de kans groter dat een warmtepomp (met een relatief lagere aanvoertemperatuur) je woning ook goed kan verwarmen. Dit geeft een indicatie of je huidige afgiftesysteem (radiatoren/vloerverwarming) geschikt is voor de lagere temperaturen die een warmtepomp doorgaans levert.
Ons experiment
We hebben in een aantal weken telkens de aanvoertemperatuur met stapjes verlaagd, om te zien wat het effect was op het comfort in huis en op het gasverbruik. Omdat we vanwege het zone-model eenvoudige aan-uit thermostaten hebben, en omdat de aanvoertemperatuur niet door de ketel wordt aangepast naargelang de warmtevraag op koudere of mildere dagen, moesten we dat soms een beetje bijstellen.
Verlagen van de aanvoertemperatuur op de CV ketel
De uitkomst van het experiment was dat op dagen dat het buiten niet al te koud was (tussen de 5 en de 15 graden celcius), een aanvoertemperatuur van 45 graden ruim voldoende bleek te zijn, en meestal was zelfs 40 graden aanvoertemperatuur genoeg om het lekker warm te hebben en te houden. Bovendien bleek het totale gasgebruik niet te zijn gestegen of gedaald, wat aangeeft dat het verwarmen van ons huis met een lagere aanvoertemperatuur niet minder efficiënt was, maar ook niet efficiënter.
De volgende stap: op naar de warmtepomp
Deze constateringen waren voor ons voldoende aanleiding om te beginnen aan de volgende stap: het vervangen van de inmiddels erg verouderende HR combiketel door een warmtepomp. Dit was ook ingegeven door opmerkingen die we meekregen tijdens het onderhoud van de oude ketel, namelijk dat er inmiddels geen reserve-onderdelen meer voorhanden waren. Als er zich ooit een defect zou voordoen, zou de ketel sowieso vervangen moeten worden. Het is dan beter om niet te wachten tot het te laat is. Een dergelijke storing doet zich bovendien meestal voor op het meest ongunstige moment (de nacht van eerste op tweede kerstdag, bij wijze van spreken). Bovendien had de oude ketel ook nog een klein vat met tapwater dat permanent op temperatuur werd gehouden (een soort ingebouwde mini-boiler), iets wat het hele jaar door gas kost.
Zelf ook een experiment doen?
Het klinkt moeilijker dan het is om zelf uit te proberen of je huis al geschikt is voor een warmtepomp. Op de website van Milieu Centraal vind je de Verwarmingstest. Daar wordt stap voor stap uitgelegd hoe het moet, en er staan een groot aantal veelgestelde vragen. Bovendien zijn er duidelijke instructies voor allerlei bekende merken CV-ketels over het aanpassen van de aanvoertemperatuur.